Metoda Vojty

Metoda Vojty, znana również jako Terapia Vojty, w której fizjoterapeuta poprzez stymulację punktów uciskowych, próbuje uzyskać u pacjenta odpowiednie napięcie mięśniowe towarzyszące przy wykonywaniu określonej funkcji bądź określonym ruchu, dając możliwość dziecku rozwijać się prawidłowo w kontekście psychomotorycznym. System terapii MEDEK ma wiele istotnych podobieństw do powyżej omawianej metody usprawniania, ale są też między nimi pewne różnice, które czynią obydwie terapie unikatowymi. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się o nich więcej oraz która metoda może okazać się odpowiednia dla Twojego dziecka – Metoda Vojty czy terapia MEDEK?

Czym jest metoda Vojty?

Opisuje się ją jako jedną z alternatywnych terapii usprawniania dzieci z problemami neurologicznymi. Znana również jako terapia uciskowo-stymulacyjna dr. Vaclava Vojty, którą opracował w Czechosłowacji w latach sześćdziesiątych. Terapia obejmuje część diagnostyczną, która pozwala ocenić poszczególne dysfunkcje ruchu, powstałe wskutek uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Obserwacji podlegają m.in. podstawowe pozycje ułożeniowe człowieka – na brzuchu, na plecach. Terapeuta bada motorykę spontaniczną dziecka podczas niekomfortowych, lecz bezpiecznych dla pacjentów zawieszeń. Po części diagnostycznej następuje część terapeutyczna (praktyczna). Na podstawie wywiadu, specjalista jest w stanie określić poziom zaburzeń i dysfunkcji dziecka.

Kontrowersje wokół terapii

To metoda rehabilitacyjna dzieci, która staje się podstawą wśród fizjoterapii dziecięcej. Składa się z części diagnostycznej i terapeutycznej. Bardzo ważny jest wywiad z rodzicem. Pierwszą sesję rehabilitacyjną poświęca się wywiadowi i generalnemu badaniu pacjenta. Czasami początki bywają ciężkie z powodu płaczu dziecka. Rodzice decydując się na ową terapię powinni być wcześniej uświadomieni, że niestety, ale działania wykonywane przez specjalistę są ściśle ukierunkowane, przez co zawsze będą one w jakimś stopniu niekomfortowe dla dziecka, a co za tym idzie normalną reakcją będzie płacz czy owe mruczenie. Należy również wiedzieć o tym, że dziecko zostaje aktywizowane do wysiłku fizycznego, który niekiedy okazuje się je przerastać, przez co mali pacjenci swoim płaczem starają się pokazać swój limit. Fizjoterapia z zastosowaniem terapii Vojty bazuje na uciskach, które wywołują określone wzorce ruchowe poprzez, które powoli dochodzi się do uzyskania pożądanych wzorców motorycznych. Głównym celem terapii jest uzyskanie prawidłowych reakcji w rozwoju motorycznym dziecka, poprzez manualne działanie stymulacyjne poszczególnych punktów uciskowych w strefach ciała dziecka. Ćwiczenia lub ułożenia zalecone przez terapeutę w domu, powinni wykonywać za dziecko rodzice. Brak “regularności” w tej terapii może okazać się problematyczna dla dziecka – połączenie wzorców ruchowych patologicznych i prawidłowych, zamiast typowo ufiksowanej i permanentnie uczonej przez fizjoterapeutę pamięci ruchowej, bez patologii w ruchach. Głównymi efektami zauważalnymi po właściwie przebytej terapii są: poprawa wraz ze zwiększeniem masy i siły mięśniowej mm. posturalnych dziecka, pojawienie się pożądanych przez terapeutę odruchów, wzorców ruchowych i reakcji, polepszenie się funkcji chodu, wpływ na czucie powierzchowne i głębokie dziecka (propriocepcja) i w mniejszym stopniu powoduje progres działania mm pęcherza i odbytu. Ponadto dowiedziono również zwiększenie ruchomości w stawach kręgosłupa.

Co to jest terapia MEDEK?

Medek czyli Dynamiczna Metoda Ruchowej Stymulacji (ang. Dynamic Method of Kinetic Stimulation) to metoda fizjoterapeutyczna mająca na celu rozwijanie dużej motoryki u niemowląt i dzieci z zaburzeniami ruchu spowodowanymi dysfunkcjami neurologicznymi. Metoda została opracowana w latach 70-tych przez chilijskiego fizjoterapeutę Ramona Cuevasa. W Medeku za główny bodziec stymulujący układ nerwowo-mięśniowy do działania uważana jest grawitacja i chwyt dystalny. Założenia terapii mocno zaznaczają, że oddziaływanie siły ciężkości (grawitacji) sprawia, że ruch oraz możliwość manipulacji przedmiotami wymaga kontroli posturalnej lub możliwości wykonania ruchu przeciwko grawitacji i stabilizacji ciała w przestrzeni. Zadaniem terapeuty jest prowokacja automatycznych reakcji posturalnych potrzebnych do wykonywania zadań funkcjonalnych. W praktyce oznacza to, że terapeuta wywołując automatyczne odruchy prostowania i reakcje równoważne umożliwia i uczy wykonywania zadań funkcjonalnych jak m.in.: utrzymanie głowy w różnych płaszczyznach, wstawanie, siadanie, chodzenie. Medek nie koncentruje się na zmianie napięcia mięśniowego, pierwotnych odruchach czy nieprawidłowych wzorcach ruchowych. Terapia skupia się na ćwiczeniu ruchów niezbędnych do siadania, stania i chodzenia poprzez stabilizację głowy i tułowia (centrum). Podczas zajęć wykorzystuje się stół lub specjalny sprzęt do ćwiczeń na podłodze (w sytuacji, gdy dziecko zaczyna stawiać pierwsze kroki z pomocą terapeuty stabilizującego jego stawy skokowe). Ćwicząc na podłodze z wykorzystaniem dedykowanego do terapii Medek sprzętu (9 drewnianych elementów dowolnie ze sobą zestawianych), praca nad stabilizacją poprzez ćwiczenia równowagi w pozycji pionowej. Medek to forma terapii zakładająca bardzo bliską współpracę na linii terapeuta – dziecko – rodzic. Każdy rodzic podczas terapii zostaje „przeszkolony” i otrzymuje zestaw ćwiczeń do pracy z dzieckiem w domu.

Porównanie każdej techniki, którą wybrać?

Przykładowe różnice: metoda Vojty i terapia MEDEK:

-Metoda Vojty działa głównie na podstawie ucisku, a Medek na podstawie siły grawitacji
-W Metodzie Vojty dziecko nie ćwiczy funkcji ruchowej
-Metoda Medek jest bardziej korzystna dla dziecka w sferze odczuwania fizycznego
-Metoda Vojty może okazać się dość sporym wyzwaniem dla dziecka pod względem psychicznym – bezpośredniość w działaniu terapeuty połączona z często zmniejszoną empatią wobec pacjenta, spowodowana koniecznością spełnienia sesji terapeutycznej (długie sesje, które niekiedy muszą zostać odwołane przez nastawienie pacjenta) i trzymania się harmonogramu
-W Metodzie Medek rozciąganie jest integralną częścią pracy z nadmiernie napiętymi mięśniami, a w metodzie Vojty najczęściej w sposób statyczny
-Metoda Vojty odwołuje się głównie do sekwencji prawidłowego rozwoju motorycznego dziecka
-Metoda Medek reakcje posturalne są prowokowane przez terapeutę poprzez dynamiczność różne pozycje ułożeniowe dziecka w przestrzeni

Aby podjąć świadomą decyzję o tym, która technika usprawniania jest odpowiednia dla Ciebie i Twojej jednostki chorobowej, dokładnie przeanalizuj obie metody, zanim zdecydujesz się wypróbować jedną. Po analizie skonsultuj się z lekarzem lub fizjoterapeutą specjalizującym się w neurologii dziecięcej z odpowiednią wiedzą na temat konkretnej terapii, aby sprawdzić, czy jest to odpowiednie dla Ciebie i Twojego dziecka.

Która metoda jest lepsza – Vojty czy Medek?

Nie da się jednoznacznie stwierdzić, która metoda okaże się skuteczniejsza i lepsza, ponieważ mają one w większości wpływać na coś zupełnie innego. Obydwie metody są porównywalne w kontekście osiąganych efektów. Można jedynie zastanawiać się: Czego oczekujemy? Z jaką dysfunkcją mierzy się dziecko? Co chcielibyśmy, aby nasze dziecko osiągnęło? Jakie metody i sposoby oddziałują na nasze dziecko najintensywniej? Należy pamiętać, że walczymy o konkretną i szczęśliwą przyszłość dziecka, dlatego tak ważnym jest odpowiedni dobór terapii – najlepszej, najskuteczniejszej i najbardziej odpowiedniej wobec dziecka i jego jednostki chorobowej.