Dziecięce porażenie mózgowe
Mózgowe porażenie dziecięce definiowane jako zespół objawów motorycznych wynikających z niepostępującego i trwałego uszkodzenia OUN, czyli ośrodkowego układu nerwowego w okresie przedporodowym, okołoporodowym lub postnatalnym. Poza objawami motorycznymi występują inne symptomy współistniejące, w zależności od rodzaju MPD. Choroba ta może mieć wpływ na wszystkie aspekty życia dziecka, zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Rodzice, których dzieci cierpią na porażenie mózgowe, często mają pytania dotyczące tej choroby, a także tego, jak sobie z nią radzić. W niniejszym artykule zostaną omówione wszystkie ważne aspekty związane z dziecięcym porażeniem mózgowym, aby pomóc rodzicom zrozumieć i poradzić sobie z tą chorobą.
Co to jest dziecięce porażenie mózgowe?
Mózgowe porażenie dziecięce jest zespołem objawów, który obejmuje, oprócz zaburzeń ruchowych, różne problemy powiązane, takie jak np. upośledzenie umysłowe – mowa, wzrok, słuch i padaczka. Osoby z tym schorzeniem wymagają wielopłaszczyznowej rehabilitacji. Choroba ta może powodować problemy z ruchem, koordynacją ruchową, postawą, balansem i czynnościami wykonywanymi przez mięśnie i stawy. Chociaż porażenie mózgowe dziecięce ma tendencję do utrzymywania się przez całe życie, czasami może ulec poprawie przy pomocy odpowiednich terapii.
Wyróżnia się wiele klasyfikacji MPD, jednak najbardziej użyteczna jest klasyfikacja topograficzna, którą opisuje się w następujących postaciach:
- Monoplegia – (zajęcie jednej kończyny wraz z występującymi dolegliwościami)
- Hemiplegia – zajęcie jednej strony ciała – kończyna dolna i górna wraz z występującymi dolegliwościami
- Triplegia – zajęcie trzech kończyń wraz z występującymi dolegliwościami
- Diplegia – zajęcie dwóch kończyn dolnych wraz z niewielkim zajęciem kończyn górnych
- Tetraplegia – zajęcie kończyn górnych i dolnych
Przyczyny dziecięcego porażenia mózgowego
Przyczyny mózgowego porażenia dziecięcego zazwyczaj dzieli się na:
- Przedporodowe (wpływ stylu życia matki) – picie alkoholu, palenie papierosów, infekcje matki w trakcie trwania ciąży: toksomplazmoza, różyczka, zatrucie ciążowe, nieprawidłowo dobrana aktywność fizyczna matki w ostatnich miesiącach ciąży, cukrzyca, niedokrwistość matki
- Okołoporodowe – złe ułożenie płodu, wcześniactwo, poród kleszczowy/cesarskie cięcie, krwotoki, niedotlenienie, wady rozwojowe płodu
- Poporodowe – patologie pępinowe, procesy zapalne, wylewy śródczaszkowe, nieprawidłowości w trakcie porodu, wcześniactwo, trudności w oddychaniu tuż po narodzinach, wysokie stężenie bilirubiny, zapalenie opon mózgowych
Czynniki ryzyka dla dziecięcego porażenia mózgowego
Istnieje szereg czynników ryzyka, które mogą zwiększać szansę wystąpienia dziecięcego porażenia mózgowego. Jeśli matka w czasie ciąży doznała urazu, zatrucia lub choroby, zwiększa się prawdopodobieństwo, że jej dziecko może cierpieć na porażenie mózgowe. Inne czynniki ryzyka obejmują niski wskaźnik przeżywalności płodu, wcześniactwo, niską masę urodzeniową, wady mózgu lub zaburzenia metaboliczne. Oprócz tego czynniki genetyczne, które mogą zwiększyć ryzyko pojawienia się porażenia mózgowego dziecięcego np. dzieci, których starsi rodzice chorowali, mają większe ryzyko wystąpienia tego rodzaju choroby.
Diagnostyka dziecięcego porażenia mózgowego
Pierwszym krokiem w diagnozie dziecięcego porażenia mózgowego jest wykonanie badania fizykalnego dziecka. Lekarz może ocenić stan dziecka i sprawdzić, czy istnieją jakieś niepokojące objawy, które mogą wskazywać na porażenie mózgowe. Badanie fizykalne może obejmować badanie stawów, mięśni i kości, a także badanie słuchu i wzroku. W wywiadzie w pierwszych tygodniach życia lekarz może również zapytać o: zaburzenia snu, napięcie mięśniowe dziecka – wiotkość, spastyczność, mała samorzutna aktywność ruchowa, skłonność do odgięciowego ułożenia głowy, trudność w ssaniu lub połykaniu. W późniejszych tygodniach zauważalne mogą być: dyskineza lub niezborność ruchów, padaczka, przeobrażenia objawów na skutek rozwoju OUN.
Gdy lekarz stwierdzi niepokojące objawy, może skierować dziecko na dodatkowe badania, takie jak tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI), aby lepiej zdiagnozować chorobę. Lekarz może również zalecić testy laboratoryjne, aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny.
Opcje leczenia bądź rehabilitacji mózgowego porażenia mózgowego
Leczenie dziecięcego porażenia mózgowego może obejmować szereg różnych opcji, w tym terapie farmakologiczne, rehabilitację i terapię zajęciową. Lekarz może zalecić leki, takie jak leki przeciwdrgawkowe, środki przeciwbólowe lub wyrównujące napięcie tonusu mięśniowego, aby pomóc dziecku w zarządzaniu objawami.
Z form rehabilitacji to np. terapia rehabilitacyjna, która może zawierać ćwiczenia powodujące wzmacnienie bądź rozluźnienie mięśni w obrębie stawów. Terapia zajęciowa może obejmować różne ćwiczenia, które pomagają dziecku w lepszym zrozumieniu i poznaniu siebie.
Przykładowymi metodami, które mierzą się z ową jednostką to: Medek, Bobath, Vojta.
W rzadszych przypadkach lekarz może zalecić operację lub zabiegi, które mają na celu poprawę funkcji ruchowych i postawy dziecka. Należy pamiętać, że każdy przypadek jest inny. Lekarz powinien zalecić najbardziej odpowiedni plan leczenia i usprawniania dla każdego dziecka.
Wsparcie dla rodzin z dzieckiem cierpiącym na porażenie mózgowe
Rodziny, których dzieci cierpią na porażenie mózgowe, mogą potrzebować specjalnego wsparcia, aby sobie poradzić. Rodzice cierpiących dzieci mogą skorzystać z różnych programów wsparcia, takich jak grupy wsparcia, terapia rodzinna, terapia indywidualna i szkolenia dotyczące choroby i jej skutków.
Rodzice mogą również skorzystać z usług opiekuna, aby wspierać dziecko podczas zajęć czy rehabilitacji oraz który pomoże w edukacji rodziców w obrębie czynności dnia codziennego dziecka. Wielu opiekunów jest specjalnie przeszkolonych do pracy z dziećmi cierpiącymi na porażenie mózgowe, co pozwala im lepiej zrozumieć potrzeby dziecka.
Zasoby dla rodziców dzieci z porażeniem mózgowym
Istnieje wiele różnych zasobów, które mogą pomóc rodzicom w radzeniu sobie z dziecięcym porażeniem mózgowym. Wiele organizacji charytatywnych oferuje wsparcie i porady w zakresie zdrowia i dobrego samopoczucia, szkoleń w zakresie zarządzania chorobą oraz dostępu do lekarzy, specjalistów czy rehabilitantów.
Rodzice mogą również skorzystać z internetu, aby uzyskać dostęp do stron, które oferują wsparcie psychiczne rodzica i jego dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym – szereg grup w mediach społecznościowych, które są skierowane do rodziców dzieci z porażeniem mózgowym, dając im możliwość wymiany doświadczeń.
Należy pamiętać o tym, że o wszystkich przydatnych wskazówkach i informacjach dotyczących choroby rodzice dowiedzą się bezpośrednio od specjalistów. Nie powinno się posiłkować z przypadkowo znalezionych danych w internecie, gdyż w wielu przypadkach są to błędne informacje. Mając w zamiarze pomoc dziecku, można mu tylko zaszkodzić.
Szereg lekarzy i rehabilitantów jest do Państwa dyspozycji. Zachęcamy!
Zobacz również
Jak wybrać dobrego fizjoterapeutę?
Niepokojące zachowania wieku niemowlęcego
Leżenie na brzuchu. Czy naprawdę trzeba kłaść dziecko na brzuchu?
Kiedy zacząć rehabilitację dziecka?
Dlaczego dzieci z hipotonią mięśniową potrzebują fizjoterapii?